چک یک ورقه ی با ارزش مالی است که معمولاً برای خرید در حال و پرداخت مبلغ در آینده استفاده میگردد. صاحب چک پس از نوشتن مبلغ ارزش چک و تاریخ موردنظر برای وصول، چک را امضا میکند. در تاریخ ذکر شده – تاریخ سررسید – فردی که چک را دریافت نموده است به بانک مراجعه میکند و مقدار وجه مشخص شده را از حساب جاری فرد صادرکننده چک دریافت مینماید. به نوعی چک یک قول پولی است که به گیرنده توسط فرستنده ، تضمین میشود که در تاریخی مشخص میتوانید از من مقدار مشخصی پول دریافت میکند.
چک سند در حکم قانون لازم الاجرا است و از اسناد بازرگانی که به موجب آن، صادرکننده چک، پولی را که نزد دیگری دارد تمام یا بخشی را به سود خود یا ثالث مسترد میدارد. چک سند عادی تجاری در برخی موارد با رعایت اصول موجود قابل صدور اجرائیه می باشد. خط و قباله را هم در ایران قدیم چک میخواندند (دیوان معزّی) چنین ذکر شده است که سکه نیز از لغت چک، مشتق شده است. صدور چک اماره مدیون بودن است.[۱]
طبق قانون چک در ایران، شخص باید در زمان نوشتن چک به اندازهٔ مبلغ مندرج در آن در حساب خود وجه نقد، اعتبار یا پشتوانهٔ قابل تبدیل به وجه نقد داشته باشد. تفاوت چک با کارتهای اعتباری هم در همین است.
البته امروزه این قانون معمولاً در مبادلات پولیای که بهوسیلهٔ چک انجام میشود، رعایت نمیگردد و در نتیجه در چند سال اخیر تعداد افرادی که به دلیل چک برگشتی – یعنی چکی که در تاریخ مشخص شده، مقدار وجه وعده داده شده را تأمین نکند – به زندان میافتند رو به افزایش گذاشتهاست.
همچنین تورم یکی از دلایل اجتماعی است که بر چک های برگشتی مخصوصا در عوامل تجاری بسیار تاثیر گذار است.